Kanada’nın yeni mülteci sistemine
daha sıkı kuralların konulmasına rağmen Ottawa’nın güvenli saydığı ülkelerden
gelen mülteci adaylarının kabul edilme oranları artış gösteriyor.
Başkent Ottawa tarafından son iki
yıldır siyasi sığınmacı sistemine daha sıkı kurallar getirilmiş olmasına rağmen
Kanada’nın güvenli olarak varsaydığı ülkelerden gelenlerin kabul edilme
oranlarının yüksek olduğu ortaya çıktı.
Toronto Star gazetesinin
Göçmenlik ve İltica Kurulu (IRB) ofisinden elde ettiği bilgilere göre 2014
yılında yapılan 19.960 iltica talebinin yarısı kabul edilmiş. 2013 yılında
kabul edilen iltica talebi toplam talebin sadece yüzde 38’iydi.
Kanada mülteci sistemi 2012
yılında revize edildi ve toplamda 42 ülkenin “güvenli ülke” olarak belirlendi
ve bu ülkeden gelen siyasi sığınmacıların davaları daha hızlı görülmeye
başlandı.
Mülteci başvurularını
değerlendirmekte sorumlu IRB eski ve yeni sistemi başvuruların yapılış tarihine
göre inceliyor ve sonuçlandırıyor. Aralık 2012’den önce yapılan başvuruları
hükümetin atadığı hakimler ve 2012 sonrası başvuruları ise yeni yönetmelik
uyarınca bu iş için atanan hükümet görevliler değerlendiriyor.
Bazı gözlemciler yeni sisteme
göre değerlendirilen başvurularda yüzde 61 kabul oranının eski sistemdeki yüzde
34 kabul oranına göre fazla olmasına dikkat çekiyor.
Kanada Mülteciler Konseyi
yöneticisi Janet Dench güvenli olarak farz edilen ülkelerden gelen mülteci
başvurularındaki yüksek kabul oranının hükümetin bu ülkeleri güvenli olarak
görmesine tezat oluşturduğunu fikrinde.
Yeni mülteci sistemi, siyasi
sığınma talebinde bulunana iddiası için hazırlık yapması ve gerekli evrakları
toplayabilmesi için daha az süre vererek zorlaştırdığı için eleştirilmişti.
Kabul oranlarının yüksek olması dikkate değer.
Kanada Göçmenlik ve Vatandaşlık
Bakanlığı göçmenlik kanununda yapılan reformların sonuçlarından memnun.
Devlet, mülteci sisteminin
zorlaştırılmasının amacını temelsiz mültecilerin başvuru yapmasını engellemek, devlet
korunmasına muhtaç olan “gerçek mültecileri” ayırt etmek ve ihtiyacı oldukları
devlet korunmasını sağlamak olarak açıklıyor.
Kanada hükümeti tüm siyasi
sığınmacı adaylarının başvurularının adil ve bağımsız duruşmalarda konunun
uzmanları olan görevliler tarafından incelendiğini belirtiyor. Kanada’nın
iltica sisteminde oldukça cömert olduğunu belirten yetkililer hükümetin temelsiz
iddialarla iltica ederek statü alan ve bu sayede hem devlet yardımı hem de
ücretsiz sağlık hizmetlerinden yararlanmak isteyenlere karşı sıfır tolerans
gösterdiğini ifade ediyorlar.
2014 yılında Macaristan’dan gelen
iltica başvurularının yüzde 35’i kabul edildi. Bu oran 2012 yılı rakamlarının
çok ta üstünde. Macaristan AB üye ülkesi olarak güvenli ülke olarak sayılmış ve
yeni kanunla birlikte bu ülkeden gelen siyasi sığınmacı başvurularının kabul
oranının düşeceği varsayılmıştı.
Diğer tartışmalı bir ülke de
Meksika’ydı. Meksikalı mültecilerin kabul edilme oranları yüzde 18.8’den yüzde
28.8’e çıkmış bulunuyor. Avrupa ülkesi Çek Cumhuriyeti’nde de yüzde 4.9 kabul
oranı yüzde 21’e çıktığı için benzer nitelik taşıyor. Slovakya mülteci kabul
oranları yüzde 3.3’ten yüzde 52’ye çıkarak aynı trendi takip ediyor. Tüm bu
ülkeler Kanada’nın yeni mülteci sisteminde “güvenli ülkeler” olarak bilinen ve
normalde mülteci üretmemesi beklenen ülkeler.
Genel olarak baktığımızda kabul
oranlarının değişkenlik gösterdiği göze çarparken davalar siyasi sığınmacı
adayının şahsi iddiası ve geldiği ülkenin şartları gibi faktörler dikkate
alınarak karara bağlanıyor.
Kanada’da 2012 yılında 20.223 siyasi
sığınma talebinde bulunulurken bu rakam yeni reformlar sonrası 2013 yılında
10.356’ya düştü ve 2014 yılında da 13.652’de kaldı.
Mültecilerin en çok geldiği
ülkeler yine Çin, Pakistan, Macaristan, Kolombiya, Suriye, Nijerya, Afganistan
ve Haiti oldu. 2014 yılında bu ülkelerden yapılan mülteci başvurularının toplam
kabul oranı ortalama yüzde 67 oldu.
Hükümetin 2012 yılında yaptığı
reformlarla özellikle demokratik ülkelerden yapılacak iltica taleplerini
azaltmayı ve şu ana kadar biriken mülteci başvuru dosyalarının hızlıca sonuçlandırılmasını
sağlamayı amaçlamıştı.
Yeni sistemle birlikte siyasi
sığınmacı başvurularının dosyaları ortalama üç ay içinde incelenmeye başlandı
ve son iki yılda biriken dosya sayısı 9.877’ye düşürüldü. Siyasi sığınma
talebinin incelenmesi ortalama üç sene süren eski sistemde sonuçlandırılmayı
bekleyen mülteci başvuru dosya sayısı 2012 yılında 30.750’ye ulaşmıştı.
Kanada her sene azımsanmayacak
sayıda mülteciye devlet koruması veriyor ve devlet yetkililerinin düşüncelerinin
aksine genel olarak iltica sistemi temelsiz başvuru sahipleri tarafından kötüye
kullanılmıyor. Yıl bazında iltica başvuru sayısı azalıyor fakat diğer ülkelerle
birlikte özellikle demokratik ülkelerden gelenlerin davalarının kabul oranı
beklendiği gibi düşmüyor.
En çok ilticacı gönderen 20
ülkenin 2014 ve 2013 yılları kabul oranları
2014 - 2013
Çin -%42 - %34
Pakistan -%78 - %72
Macaristan %35 - %20
Kolombiya %52 - %38
Suriye %93 - % 90
Nijerya %53 - %35
Hindistan %18 - %15
Kuzey Kore %0 - % 0
Afganistan %77 - %
71
Haiti %41 - %40
Kongo %43 - %49
Irak %82 - %63
Sri Lanka %58 - %51
Hırvatistan %11 -
%11
Slovakya %52 - %8
Ukrayna %59 - %41
Bangladeş %64 - %39
İran %71 - %75
Mısır %86 - %89
Somali %54 - %59
Kaynak: Immigration and Refugee Board
Murat Kandemir, 12 Mart 2015
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder